Sinds 2016 heeft een aantal laatstejaarsstudenten van Iselinge Hogeschool hun afstudeeronderzoek gericht op voorwaarden aan, middelen en doelen rondom en didactisch en pedagogisch begeleiden van zelfsturing van leerlingen binnen basisscholen.
In studiejaar 2016-2017 hebben twee studenten een onderzoek gedaan naar zelfsturing in hun opleidingsschool Hogenkamp te Doetinchem. Zij namen samen met twee leerkrachten van die school deel aan de Academische Werkplaats Zelfsturing.
Als leerkracht is het soms lastig om de regie uit handen te geven (…). Toch is de leerling zelf vaak de beste wegwijzer (Wassink, 2017).
Een andere student, Esmee Wassink richtte zich op de middenbouw en heeft in kaart gebracht hoe taakkenmerken invloed kunnen hebben op de motivatie van leerlingen. Susanne Keurntjes voerde haar onderzoek uit in de bovenbouw en heeft geanalyseerd of en zo ja bij welke leerlingen een portfolio bij kan dragen aan zelfsturing van leerlingen. Beiden concludeerden voorzichtig dat didactische interventies, verwerkt in taken en/of het handelen van de leerkracht, de zelfsturing van leerlingen kunnen verhogen en daarmee de inzet en leerprestaties van leerlingen in midden- en bovenbouw.
Gebaseerd op die conclusie zijn in studiejaar 2018-2019 meer basisscholen in de Achterhoek en Liemers bezig gegaan met zelfsturing in hun curriculum. Zij onderzochten vooral wat zelfsturing van leerlingen vraagt van de leerkracht en de didactische materialen bij verschillende vakken.
Een leerling moet goed worden begeleid door de leerkracht bij het verwerven van reflectievaardigheden
(Janssen, 2019).
Zo werd bij IKC de Bosmark door Ankie Janssen onderzocht hoe een leerling-volg-jezelf-systeem bij rekenen groep-5-leerlingen kan stimuleren tot en ondersteunen bij keuzes maken voor en evalueren van taken. Ook is door Melissa van der Linden gekeken hoe leerkrachten van de bovenbouw van het primair onderwijs en docenten van de brugklassen van het voortgezet onderwijs, in hun handelen beter aan kunnen sluiten bij elkaar en bij de beginsituatie van leerlingen ten aanzien van zelfsturing. Zo wordt gezamenlijk gewerkt aan een doorgaande leerlijn op dit vakoverstijgende gebied. Binnen Unitschool T Prisma is door Hester Gosselink onderzocht welke leerkrachtinterventies ingezet kunnen worden om zowel reflectie op eigen werk van leerlingen, als peer-feedback te stimuleren teneinde de motivatie van leerlingen voor leerstof en -taken te versterken.
In studiejaar 2019-2020 zijn verschillende basisscholen bezig met de (continuering van de) implementatie van zelfsturing bij leerlingen. Dalton Basisschool de Bem heeft hierin een middel gevonden om nog sterker te differentiëren en aldus tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van hun leerlingen. In de loop van het jaar worden onder andere nog onderzoeksresultaten en opbrengsten verwacht met betrekking tot zelfsturing bij begrijpend lezen.