InleidingDit e-magazine heeft als thema schrijven. Leerkrachten noemen het ook wel ‘stellen’. Hoe dan ook: dit magazine schenkt aandacht aan allerlei soorten teksten die kinderen in de basisschool leren schrijven: van verhaal tot betoog. Schrijven wordt steeds belangrijker: niet alleen het schoolsucces wordt in belangrijke mate bepaald door de vaardigheid van leerlingen om hun gedachten op papier te krijgen, om de weg te vinden in de maatschappij is het steeds vanzelfsprekender dat mensen ook schriftelijk de weg weten te vinden. Veel communicatie met bijvoorbeeld overheden, verzekeringsmaatschappijen of zorgaanbieders verloopt steeds meer (gedigitaliseerd) in tekst. |
Is het geven van schrijfonderwijs ingewikkeld?
Met veel enthousiasme werkt een groep bevlogen leerkrachten, docenten, studenten en onderzoekers binnen Iselinge Hogeschool aan de verbetering van het schrijfonderwijs in de scholen. Hun motivatie komt voort uit de ervaring dat scholen eerder geneigd zijn hun onderwijstijd te investeren in de eenvoudiger te toetsen taalonderdelen. Elk onderzoek bevestigt dat de meeste taaltijd naar spelling en de techniek van het lezen gaat. Hoe dat komt? Er zijn veel redenen te bedenken: zijn we te veel op de toetsbare domeinen gericht? Is het geven van schrijfonderwijs ingewikkeld?
Inderdaad: schrijven is voor veel leerlingen een lastige vaardigheid: ze moeten tegelijkertijd veel ballen in de lucht houden. Ze moeten niet alleen weten waarover ze willen schrijven, maar ook in staat zijn hun gedachten te ordenen en deze te noteren in woorden en zinnen. Intussen willen we ook dat ze nadenken over hun schrijfdoel en over het publiek waarvoor zij schrijven. En als het kan: graag netjes verzorgd en goed gespeld …
Schrijven is ook lastig voor leerkrachten: hoe leer je leerlingen eigenlijk schrijven? Leerkrachten lezen dat ze schrijfstrategieën moeten aanleren en dat ze de zelfsturing van leerlingen moeten bevorderen. Ze zien dat niet elk kind met succes een schrijftaak afrondt. Ze komen handen te kort op de momenten dat leerlingen aan het schrijven zijn en kinderen ondersteund moeten en willen worden. Tenslotte zitten ze met de handen in het haar wanneer zij teksten moeten beoordelen.
Een kind dat schrijft
maakt taal
En toch vinden we schrijven belangrijk én leuk: want een kind dat schrijft maakt taal. Hij gebruikt zijn fantasie, zijn kennis en zijn creativiteit om tot iets unieks te komen: iets dat verdient om gelezen te worden. In de afgelopen jaren heeft het leernetwerk allerlei materialen ontwikkeld waarmee het schrijfonderwijs verbeterd kan worden: materialen voor de leerkracht om de instructies in het schrijven van verhalen en betogen te verbeteren, ideeënkaarten om vorm te geven aan (peer)feedbackvormen in de les en een instrument waarmee leerkrachten ontwikkelingsgericht kunnen beoordelen. Er werd zelfs een digitale schrijfomgeving ontwikkeld waarbinnen de zelfsturing van leerlingen tijdens het schrijven wordt bevorderd. In dit e-magazine bieden we u een kijkje in onze schrijfkeuken. We wensen u veel leesplezier! Mogelijk smaakt het naar meer. Meld u dan aan voor de masterclass in november 2018 en volg ons op onze website.
Eric Besselink, projectleider Schrijven Kun je Leren.